حضرت علی (ع) در نامه ای خطاب به امام حسن (ع) میفرمایند:
پسرم ! درست است که من به اندازه پیشینیان عمر نکردهام، اما در کردار آنها نظر افکندم، و در اخبارشان اندیشیدم و درآثارشان سیر کردم تا آنجا که گویا یکی از آنان شدهام. (نامه 31 نهج البلاغه)
ترم دوم را با اردویی با هدف تثبیت یادگیری و ایجاد فضایی جهت تفکر و تعمق در درس تاریخ و فرهنگ تهران قدیم در روز دوشنبه 17 دی ماه آغاز میکنیم.
شاید با گشت و گذار در اینترنت، بتوان عکسهای زیبایی از اماکن تاریخی و قدیمی تهران و شهرهای دیگر را مشاهده کرد. اما قدم زدن در مکانی تاریخی و همنفس شدن با پیشینیان جای تدبر بیشتری دارد.
مشاهده هنرمندی و خلاقیت معماران و هنرمندان ایرانی که یادگاریهای جاودانه و سرمایههای ملی ایران هستند، خالی از لطف نبوده و بسیار چشمنواز میباشد.
تفاوت ساختار معماری و قدمت این ساختمانها، ما را به یاد معماران و هنرمندانی میاندازد که با غیرت و وجدان و با کمترین امکانات به نحوی کارکردهاند که این بناها پس از گذشت سالها دچار فرسودگی جدی نشدهاند.
کاخ گلستان واقع در میدان پانزده خرداد (میدان ارگ سابق) یادگاری به جای مانده از ارگ تاریخی تهران است.
قدمت این بنا به دوره صفویه و زمان شاه طهماسب اول باز میگردد، که در زمان قاجار به محل دربار و سکونت سلاطین و برگزاری مراسم تشریفاتی اختصاص داشت.
برای رسیدن به کاخ، چند قدمی را بر روی سنگفرشهای قدیمی پیادهروی نموده و در طول این مسیر ساختمان رادیو(سابق)، مسجد ارگ و سازمان قوه قضائیه را از نزدیک مشاهده کردیم.
با وجود هیاهوی شهری و تردد ماشین و انسان در کنار هم، هنوز خیابان زیبای شمسالعماره چشمنواز است.
حیاط و ایوان عمارتها بزرگ و اتاق ها کوچکتر هستند که از تفاوتهای معماری آن دوران با زمان معاصر است.
ایوان تخت مرمر از بناهای دوره زندیه، قدیمیترین عمارت کاخ میباشد که به دست هنرمندان ایرانی ساخته و پرداخته شده و هنوز جلوه و زیبایی خود را ازدست نداده است.
بنا برقوانین بازدید وزارت ارشاد ، اجازه بازدید از سه عمارت زیر را داشتیم.
1-کاخ ابیض (موزه مردمشناسی): ازسال 1350 ه.ش، این کاخ به دستور پهلوی به منظور نگهداری ابزارهای معیشتی و البسه دورهها و مراسم سنتی در دوره قاجار و پهلوی به موزه مردمشناسی تبدیل شد.
2-عمارت بادگیر: در طبقه تحتانی این عمارت، عکسخانه قرار دارد. ناصرالدین شاه با سفر به اروپا دوربین عکاسی را با خود به ایران آورده و شخصاً عکسهایی از اندرونی کاخ و مراسم سنتی ایران انداخته است. در این عمارت تابلوهایی از این عکسها با توضیحاتی به دستخط پادشاه به نمایش گذاشته شده است.
3-شمسالعماره: اولین ساختمان دارای اسکلت آهنی و بلندمرتبه در دوران قاجار است که تلفیق هنر گچبری و آینهکاری در آن نمود میکند ویادگار هنری تلفیقی ازفرهنگ اروپایی و ایرانی است.
نقش و نگار دیوارها و کف تالارهای عمارت، آینه کاریها و نقش برجسته فرش بر سقف یکی از اتاقها آنقدر چشم نواز است که ساعت بزرگ هدیه ملکه ویکتوریا در بالاترین نقطه عمارت به چشم نمیآید.
امیدواریم برگزاری این اردوی آموزشی، فرزندانمان را با گوشهای از تاریخ و هنر ایران آشنا کرده و طبق گفته مولایمان امیرالمومنین(ع)، آنان را ترغیب به تفکر کرده باشد.
"هرکس از وقایع گذشتگان عبرت بگیرد بینا می شود، کسی که بصیرت و بینایی پیدا کرد میفهمد و آن کس که فهمید، عالم میشود."
قاسمی- مسئول پایه نهم